Filament Modelleri

Filament

Teknoloji hayatımızın her alanını şekillendirmeye devam ediyor. Özellikle üretim süreçlerindeki yenilikler hem büyük sanayi kuruluşlarında hem de bireysel düzeyde yeni imkanlar sunuyor. Eskiden bir ürün tasarlamak ve üretmek için pahalı makineler, uzun süreçler ve karmaşık sistemler gerekirdi. Günümüzde teknoloji bu süreci daha basit hale getirdi. 3D yazıcılar bu değişimin en iyi örneklerinden biri diyebiliriz. Bu cihazlar hayal edilen bir tasarımı kısa sürede gerçeğe dönüştürebilme kapasitesine sahip. Birçok alanda kullanılıyor. 3D yazıcıların bu kadar yaygınlaşmasında kullanılan malzemeler büyük bir rol oynuyor. Bu malzemelerden biri de filament. 3D yazıcıların çalışmasını sağlayan bu temel malzeme hem baskı kalitesini hem de projelerin başarısını doğrudan etkiliyor. Cimri rehberliğinden yararlanarak filament hakkında kapsamlı bir araştırma yapabilirsiniz.

Filament Nedir?

Filament 3D yazıcıların çalışması için kullanılan iplik benzeri bir malzemedir. Yazıcı, bu malzemeyi ısıtarak eritir ve ardından istenen şekli oluşturmak için katmanlar halinde bir yüzeye yayar. Plastik bazlı olan filamentler farklı özelliklere sahip pek çok türde üretilir. Her filament türü farklı projeler ve ihtiyaçlar için tasarlanmıştır. Örneğin, bazıları dayanıklılığıyla öne çıkarken, bazıları esnek veya çevre dostu olabilir. Filamentin seçimi projenin kalitesini ve işlevselliğini doğrudan etkiler. Bu nedenle doğru filament kullanımı oldukça önemli.

Filamentlerin Teknik Özellikleri

3D yazıcı filament çeşitleri üreteceğimiz nesnenin özelliklerini doğrudan etkileyen birçok teknik özelliğe sahiptir. Filamentin türüne, yapısına ve üretim sürecine göre bu özellikler değişiklik gösterir. Bu teknik özellikler, hem amatör kullanıcıların hem de profesyonel üreticilerin doğru filament seçimini yaparak istedikleri sonuca ulaşmalarını sağlar.

• Filamentler iki farklı çapta üretilir. 1.75 mm ve 2.85 mm olarak. En yaygın kullanılan çap 1.75 mm denilebilir. Bu çap daha hassas ve detaylı baskılar için uygundur. 2.85 mm filament ise daha büyük yazıcılar ve hacimli projelerde tercih edilir. Çapın sabit olması baskının düzgün bir şekilde yapılması için önem arz eder. Filament çapındaki küçük bir sapma bile yazıcının tıkanmasına ve baskı hatalarına neden olabilir.

• Filamentin yoğunluğu malzemenin ağırlığını ve hacmini belirler. Yoğunluğu yüksek olan filamentler daha sağlam ve dayanıklı baskılar oluşturur. Yoğunluğu düşük olan filamentler ise hafif projelerde kullanılır. Filament yoğunluğu özellikle büyük ve karmaşık baskılarda önem kazanır. Çünkü malzemenin ağırlığı arttıkça yazıcının stabilitesi de etkilenebilir. Ayrıca yoğunluk baskı süresini ve kullanılan malzeme miktarını da belirler.

• Her filamentin kendine özgü bir erime noktası vardır. Örneğin PLA filament düşük sıcaklıklarda eriyip şekil alırken, ABS gibi malzemeler daha yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyar. Erime noktası baskının dayanıklılığı üzerinde de etkilidir. Isıya dayanıklı filamentler sıcak ortamda bile şeklini koruyabilir. Bu nedenle kullanılacak malzemenin projeye uygun sıcaklık dayanıklılığına sahip olması gerekir.

• 3D baskının kalitesini belirleyen unsurlardan biri de katman yapışkanlığıdır. Katmanların birbirine iyi yapışması baskının sağlamlığını artırır. Eğer katmanlar düzgün yapışmazsa baskı sırasında çatlama ve ayrılma sorunları yaşanabilir. Yüzey kalitesi de kullanılan filament ile doğrudan ilişkilidir. Bazı filamentler pürüzsüz ve parlak yüzeyler sunar. Bazıları mat ve dokulu bir görünüm oluşturabilir. Projenin amacına göre bu özelliklere dikkat edilmelidir.

Filament Çeşitleri

Farklı projeler ve ihtiyaçlar için geliştirilmiş çeşitli filament türleri mevcut. Her bir filament türü farklı özellikler ve kullanım alanları sunuyor. Malzemenin türü, rengi ve yapısı, hem baskının görünümünü hem de dayanıklılığını belirliyor. Aşağıda en yaygın kullanılan filament çeşitleri ve özelliklerini öğrenebilirsiniz.

• PLA Filament

PLA filament en popüler ve en çok tercih edilen 3D yazıcı filament türlerinden biri. Bunun en büyük nedeni kullanımının kolay ve sorunsuz olmasıdır. PLA doğal kaynaklardan üretilir. Bu nedenle çevre dostu bir filament olarak bilinir. Kötü kokular yaymadığı için kapalı ortamlarda kullanımı rahatlıkla mümkün. PLA filament detaylı ve düzgün yüzeylere sahip modeller oluşturmak için uygun olur.

• ABS Filament

ABS filament dayanıklılığı ve ısıya karşı direnci ile bilinir. Plastik ürünlerin çoğunda kullanılan bu malzeme güçlü ve uzun ömürlü modeller oluşturmak için uygundur. ABS filament yüksek sıcaklıklarda çalışmayı gerektirir. Bu durum, baskı sırasında güçlü bir havalandırma sistemi kullanılmasını gerektirebilir. Çünkü ABS’nin erimesi sırasında hoş olmayan kokular ortaya çıkabilir. Ayrıca baskı sırasında çatlama ve bükülme gibi sorunlar yaşanabilir. Bu yüzden ısı kontrollü bir yazıcı tablası kullanılması önerilir.

• PETG Filament

PETG filament PLA ve ABS’nin avantajlarını bir araya getiren bir filament türü olarak ifade edilebilir. Şeffaflık ve esneklik sunar. Aynı zamanda dayanıklıdır. PETG’nin en büyük avantajı ısıya ve darbelere karşı oldukça dayanıklı olmasıdır. Bu özellikleri sayesinde hem iç hem de dış mekan projelerinde kullanılabilir. PETG modelinin diğer bir artısı baskı sırasında minimum bükülme sorunu yaşatması. Bu nedenle kullanımı kolaydır ve başarılı sonuçlar elde etmek mümkündür.

• TPU Filament

TPU filament esnekliği ve dayanıklılığı ile öne çıkan bir filament türüdür. Bu malzeme lastik benzeri bir yapıya sahiptir. Bu sayede eğilebilir, bükülebilir ve darbelere dayanıklıdır. Kullanımı diğer filamentlere göre biraz daha zordur. Esnek yapısı nedeniyle yazıcının ayarlarının doğru yapılması ve düşük hızda baskı alınması gerekir.

• Şeffaf Filament

Şeffaf filament özellikle görselliğin ön planda olduğu projelerde tercih edilir. Bu filament, ışığın bir kısmını geçirebilmesi sayesinde estetik modeller oluşturmak için idealdir. Şeffaf PLA veya PETG gibi malzemeler kullanılarak üretilir. Tamamen saydam bir sonuç elde etmek zordur. Şeffaf filament ile yapılan baskılar özellikle aydınlatma aksesuarları, dekoratif ürünler ve mühendislik projelerinde dikkat çeker.

• Beyaz Filament

Beyaz filamentin sade ve temiz bir görünümü var. En çok kullanılan renklerden biri olan beyaz hem estetik modellerde hem de fonksiyonel prototiplerde tercih edilir. Baskı sonrası boyama ve yüzey işlemleri için uygun bir taban oluşturur. Farklı projelere uygun şekilde kullanılabilir.

• Siyah Filament

Siyah filament profesyonel ve modern bir görünüm sunar. Özellikle detayları vurgulamak ve sağlam modeller oluşturmak için iyidir. Siyah filament PLA ve ABS malzemeden üretilir. Ama yüzeydeki çizikleri daha belirgin hale getirebilir. Bu yüzden düzgün bir baskı elde etmek için yazıcının ayarlarının doğru yapılması önemlidir.

• Fosforlu Filament

Fosforlu filament karanlıkta parlayan modeller oluşturmak için kullanılır. Bu tür filamentler eğlenceli ve dekoratif projeler için tercih edilir. Çocuk oyuncakları, parti aksesuarları ve ilgi çekici dekoratif parçalar oluşturmak için ideal bir seçenektir. Fosforlu filamentlerin baskı süreci diğer standart filamentlerle benzer.

• Naylon Filament

Naylon filament yüksek dayanıklılığı ve esnekliği ile bilinir. Bu filament, aşınmaya ve darbelere karşı oldukça dirençlidir. Nemi kolayca emdiği için saklama koşulları önemlidir. Naylon filament dişliler, rulmanlar ve sağlam mekanik parçalar gibi işlevsel projelerde sıkça kullanılır. Naylon ile baskı yaparken yüksek sıcaklık ayarlarına ve ısı kontrollü bir tabla kullanmaya dikkat edilmeli.

• 1 kg Filament

Filamentler genellikle 1 kg’lık rulolar halinde satılır. Bu miktar küçük ve orta ölçekli projeler için yeterli olabilir. Ancak büyük modeller için birden fazla ruloya ihtiyaç duyulabilir. 1 kg filament kullanım kolaylığı ve ekonomikliği nedeniyle kullanıcılar arasında en çok tercih edilen seçeneklerden biridir. Bu tür rulolar hem amatör kullanıcılar hem de profesyoneller için uygun olur.

Filament Kurutucu

Filament kurutucu 3D yazıcı filamentlerini nemden korumak ve baskı kalitesini artırmak için kullanılan bir cihaz. Filamentler plastik bazlı malzemelerden üretilir ve nemi kolayca emebilir. Eğer filament nemlenirse baskı sırasında çeşitli sorunlara yol açar. Örneğin katmanlar düzgün yapışmaz, yüzeyde pürüzler oluşur ve baskının dayanıklılığı düşer. Bu sorunlar hem zaman kaybına hem de malzeme israfına neden olabilir. Filament kurutucular bu problemleri önlemek için tasarlanmıştır. Bu cihazlar, filament rulolarını sabit bir sıcaklıkta tutarak nemin malzeme içine girmesini engeller. Ayrıca nemlenmiş bir filamentin içindeki suyu buharlaştırarak kurumasını sağlar. PLA, ABS, PETG ve TPU gibi farklı filament türleri için kullanılabilir. Her malzemenin nem emme seviyesi farklıdır. Bu yüzden kurutucunun ayarlarını doğru yapmalısınız.

Doğru Filament Seçimi Nasıl Yapılır?

Filament seçerken öncelikle projenin ihtiyaçlarını belirlemek gerekir. Örneğin, dekoratif bir obje yapıyorsanız PLA gibi kolay kullanımlı ve pürüzsüz yüzey sunan bir filament tercih edebilirsiniz. Dayanıklılık ve esneklik gereken projelerde ABS veya TPU gibi filamentlere yönelmek daha doğru olur. Teknik bir parça ya da mühendislik ürünü üretilecek ise PETG veya naylon gibi daha sağlam ve dirençli malzemeler tercih edilmelidir. Kısacası projenin amacına göre filamentin dayanıklılık, esneklik, yüzey kalitesi gibi özelliklerini değerlendirmek önemlidir. Filament seçerken, ürünün kullanılacağı ortamın koşullarını da göz önünde bulundurmak gerekir. Örneğin, dış mekanlarda kullanılacak bir ürün güneşe, neme ve sıcaklığa dayanıklı bir malzemeden yapılmalıdır. Bu tür projeler için ABS veya PETG gibi ısıya ve neme dayanıklı filamentler uygundur. İç mekanlarda kullanılacak dekoratif ürünler için ise bu kadar dayanıklı bir malzeme seçmek zorunlu değildir. Aynı zamanda gıda ile temas edecek bir model tasarlıyorsanız gıda temasına uygun ve güvenli filamentleri tercih etmek gerekir. Filament seçerken bütçeyi de göz önünde bulundurmak gerekir. İhtiyacınıza ve projenizin önemine göre kaliteli filamentlere yatırım yapmak uzun vadede daha avantajlı olabilir. Her projede en pahalı filamentleri kullanmak şart değildir. Basit ve kısa süreli projeler için daha uygun fiyatlı seçenekler de değerlendirilebilir. Her yazıcı her filament türüyle uyumlu olmayabilir. Bu yüzden filament seçerken yazıcınızın özelliklerini dikkate almanız önemlidir. Yazıcının desteklediği çap aralığı ve baskı sıcaklıkları kullanabileceğiniz filament türlerini belirler. Yazıcınızın kullanım kılavuzunda belirtilen uyumluluk bilgilerini kontrol etmek de doğru filament seçimini kolaylaştırır.

Filament Kullanımı ve Saklama Koşulları

Filamenti yazıcıya yüklerken dikkat edilmesi gereken en önemli şey malzemenin düzgün bir şekilde yönlendirilmesi. Öncelikle eski filament varsa nozzle’dan tamamen çıkarılmalı ve filament yolu temizlenmelidir. Yeni filament takılmadan önce ucu düzleştirilip eğrilikler giderilmelidir. Filament, yazıcının filament besleme mekanizmasına yerleştirilirken rulonun rahatça dönebildiğinden emin olunmalıdır. Ardından yazıcının kontrol panelinden doğru sıcaklık ayarları yapılmalı ve filament manuel olarak nozzle’a ilerletilmelidir. Bu işlem sırasında malzemenin pürüzsüz bir şekilde eridiğinden emin olmak gerekir. Filamentler nemi kolayca emebilir ve bu durum baskı sırasında birçok soruna yol açar. Nemli bir filament kullanıldığında yüzeyde pürüzler zayıf katman yapışkanlığı ve çatırdama gibi problemlerle karşılaşabilirsiniz. Bu nedenle filamentlerin nemden korunması çok önemlidir. Vakumlu saklama torbaları ve nem alıcı poşetler bu konuda etkili bir çözüm sunar. Filament kullanılmadığında hava geçirmez torbalarda saklanmalı ve içine bir miktar silika jeli yerleştirilmelidir. Bu şekilde nemin filamente nüfuz etmesi engellenir. Filamentler serin, kuru ve karanlık bir ortamda saklanmalıdır. İdeal saklama sıcaklığı 15-25°C arasıdır. Yüksek sıcaklık ve nem filamentin özelliklerini kaybetmesine neden olabilir. Ayrıca filament ruloları doğrudan güneş ışığından uzak tutulmalıdır. Çünkü UV ışınları malzemenin yapısını zayıflatabilir. Uzun süre kullanılmayacak filamentler için kapalı saklama kutuları veya özel filament kurutucular tercih edilebilir. Bu cihazlar hem malzemeyi kuru tutar hem de ani sıcaklık değişimlerinden korur.

Filament Baskı Sorunları ve Çözümleri

3D yazıcıyla çalışırken zaman zaman karşılaşabileceğiniz bazı baskı sorunları olabilir. Bu sorunlar filamentin kalitesi, yazıcının ayarları ve çevresel koşullardan kaynaklanır. Katman kayması filamentin sıkışması ya da ekstrüzyon problemleri gibi sorunlar hem baskı kalitesini düşürür hem de zaman kaybına yol açar. Neyse ki, bu problemleri tanıyıp doğru çözümlerle üstesinden gelebilirsiniz. Katman kayması bir baskının düzgün bir şekilde üst üste binmeyen katmanlarla tamamlanmasıdır. Bu genellikle yazıcının hareket mekanizmasında bir gevşeklik, kayışlarda bir problem ya da aşırı hızdan kaynaklanır. Yazıcının mekanik parçalarını düzenli olarak kontrol etmek bu sorunun önüne geçmek için önemlidir. Hız ayarlarını düşürmek ve baskı tablasını sabitlemek de etkili çözümler arasındadır. Bükülme sorunları ise baskının tabladan ayrılmasından kaynaklanır. Bu ABS gibi malzemelerde yaygındır. Çözüm olarak baskı tablasını ısıtabilir, tabla yüzeyine yapışmayı artıran yapıştırıcılar kullanabilir veya bir brim ekleyebilirsiniz. Kırılma sorunları ise filamentin nemlenmesi ya da düşük kaliteli malzeme kullanımı ile ilişkilidir. Filamenti düzgün bir şekilde saklayarak ve kaliteli ürünler tercih ederek bu problemi azaltabilirsiniz. Filamentin yazıcı kafasında sıkışması, en yaygın baskı sorunlarından biridir. Bu sorun, nozzle’ın tıkanması ya da filamentin düzgün beslenememesinden kaynaklanabilir. Nozzle’lı kontrol ederek tıkanıklığı temizlemek gerekir. Bunu yapmak için ısıtıcı kafayı uygun sıcaklığa getirebilir ve bir temizleme iğnesi kullanabilirsiniz. Filament beslemesi sırasında düğümlenmeler varsa rulonun serbestçe dönebildiğinden emin olun. Ayrıca filamentin ucunu yazıcıya yüklemeden önce düzleştirip temizlemek sıkışmaları önleyebilir. Ekstrüzyon problemleri filamentin çok az ya da çok fazla akmasıyla kendini gösterir. Eğer filament yeterince akmıyorsa nozzle’ın tıkalı olabileceğini ya da baskı sıcaklığının düşük olduğunu kontrol etmelisiniz. Sıcaklığı filament türüne uygun şekilde ayarlayarak bu sorunu çözebilirsiniz. Ayrıca filamentin düzgün beslenmediğinden şüpheleniyorsanız besleme motorunun sıkılığını kontrol etmek önemlidir. Filament fazla akıyorsa bu da detayların kaybolmasına ve pürüzlü yüzeylere yol açabilir. Bu durumda yazıcının ekstrüzyon ayarlarını kontrol ederek daha düşük bir akış hızı seçebilirsiniz. Doğru kalibrasyon yapmak ekstrüzyon sorunlarının büyük ölçüde önüne geçecektir.

Filament Fiyatları

Filament fiyatları malzeme türüne ve markasına göre farklılaşır. Cimri sayesinde hem piyasadaki farklı seçenekleri hızlıca inceleyebilir hem de bütçenize uygun filamentleri zahmetsizce bulabilirsiniz. Cimri’nin fiyat karşılaştırma özelliği farklı mağazalarda satılan ürünlerin fiyatlarını bir arada görmenizi sağlar. Örneğin, belirli bir filament türü arıyorsanız, arama çubuğuna PLA filament ya da ABS filament gibi anahtar kelimeler yazabilirsiniz. Cimri’de filtreleme seçenekleri de oldukça faydalıdır. Filamentin markasına, malzeme türüne, rengine veya kilogram ağırlığına göre filtreleme yapabilirsiniz. Ayrıca kullanıcı yorumları ve ürün açıklamaları da karar vermenize yardımcı olabilir. Farklı mağazaları tek tek ziyaret etmek yerine tüm seçeneklere tek bir platformdan erişebilirsiniz. En düşük fiyatlı üründen en yüksek fiyatlı ürüne doğru bir sıralama yaparak bütçenize en uygun seçeneği bulabilirsiniz. Bu sayede farklı satıcıların aynı ürüne verdiği fiyatları kolayca karşılaştırabilir ve en uygun teklifi bulabilirsiniz. En yeni çıkan ürünleri de görebilirsiniz. Özellikle yeni teknolojilere sahip veya daha gelişmiş özelliklere sahip ürünleri arıyorsanız bu sıralama oldukça faydalı olacaktır. Araştırmanızda yazıcı aksesuarları ürünlerine de yer verebilirsiniz.