İşlemci Modelleri

İşlemci

İşlemci (CPU - Central Processing Unit), bir bilgisayarın veya diğer dijital cihazların beyin olarak nitelendirilebilecek merkezi bileşenidir. İşlemci, cihazın tüm mantıksal ve aritmetik işlemlerini gerçekleştirir ve yazılım ile donanım arasında koordinasyonu sağlar. Bir işlemci yazılım tarafından verilen talimatları (komutları) sırasıyla işler. Toplama, çıkarma, çarpma, bölme gibi aritmetik işlemleri ve karşılaştırma gibi mantıksal işlemleri gerçekleştirir. İşlemciye gelen komutların sıralanması, yürütülmesi ve ilgili donanım bileşenleri ile koordinasyonu sağlar. Bellekten veri alır ve işlenmiş veriyi belleğe geri gönderir. İşlemciler çeşitli hızlarda ve kapasitelerde üretilir. İşlemcinin saniyede kaç işlem yapabileceğini belirler. Genellikle GHz (Gigahertz) cinsinden ölçülür. Modern işlemciler birden fazla çekirdeğe sahip olabilir, bu da aynı anda birden fazla işlemin yapılabilmesini sağlar. Hyper-threading gibi teknolojiler sayesinde bir çekirdek aynı anda birden fazla iş parçacığını (thread) işleyebilir. İşlemciler bilgisayarların yanı sıra akıllı telefonlar, tabletler, oyun konsolları ve çeşitli gömülü sistemlerde de kullanılır. İki büyük işlemci üreticisi olan Intel ve AMD, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlar için yaygın olarak kullanılan işlemcileri üretmektedir. ARM tabanlı işlemciler ise mobil cihazlarda yaygındır.

İşlemcinin Temel Özellikleri

Bir işlemcinin (CPU - Central Processing Unit) temel özellikleri, onun performansını, verimliliğini ve uyumluluğunu belirler. İşlemci seçiminde dikkate alınması gereken başlıca özelliklere aşağıdaki maddelerde değinilmiştir. 

• Saat Hızı: İşlemcinin saniyede kaç döngü (cycle) yapabileceğini belirler. Genellikle GHz (Gigahertz) cinsinden ölçülür. Daha yüksek saat hızı, işlemcinin daha hızlı işlem yapabilmesini sağlar. 
• Çekirdek Sayısı: İşlemcide bağımsız olarak çalışabilen işlem birimlerinin sayısıdır. Dual-core (2 çekirdek), quad-core (4 çekirdek) gibi terimlerle ifade edilir. Çok çekirdekli işlemciler, aynı anda daha fazla işlemi gerçekleştirebilir ve çoklu görev performansını artırır. 
• Önbellek (Cache) Kapasitesi: İşlemci içinde bulunan, sık kullanılan verilere hızlı erişim sağlayan bellek. KB (Kilobyte), MB (Megabyte) cinsinden ölçülür. Daha büyük önbellek, verilerin işlemciye daha hızlı ulaşmasını sağlayarak performansı artırır. L1, L2, L3 gibi farklı seviyelerde önbellekler bulunur. L1 en hızlısı ve en küçüğüdür, L3 ise daha büyük ama daha yavaştır. 
• TDP: İşlemcinin maksimum güç tüketimini ve buna bağlı olarak ürettiği ısının yönetilmesi gereken seviyeyi belirtir. Watt (W) cinsinden ölçülür. Daha düşük TDP, daha az güç tüketimi ve daha az ısı üretimi anlamına gelir, bu da enerji verimliliğini ve soğutma gereksinimlerini etkiler. 
• Üretim Teknolojisi: İşlemcinin üretiminde kullanılan teknoloji ve transistör boyutudur. Nanometre (nm) cinsinden ölçülür. Daha küçük üretim teknolojisi, daha fazla transistörün daha küçük alanda yer almasını sağlar, bu da performans artışı ve güç verimliliği sağlar. 
• Mikroişlemci Mimarisi: İşlemcinin iç tasarım yapısı ve komut seti mimarisi (ISA). Mikroişlemci mimarisi, işlemcinin verimliliğini, performansını ve belirli yazılımlarla uyumluluğunu etkiler. 
• Entegre Grafik Birimi: İşlemciye entegre edilmiş grafik işleme birimi. Intel’in Iris Xe, AMD’nin Radeon Vega gibi entegre grafik çözümleri bulunur. Harici bir grafik kartına ihtiyaç duymadan temel grafik işleme yetenekleri sağlar, özellikle taşınabilir cihazlar için önemlidir. 
• Bellek Desteği: İşlemcinin desteklediği RAM türü ve maksimum kapasite. DDR4, DDR5 gibi RAM türleri ve dual-channel, quad-channel bellek konfigürasyonları. Daha hızlı ve geniş bellek desteği, sistem performansını artırır. 

5600x İşlemci

AMD Ryzen 5 5600X, AMD'nin Zen 3 mimarisine dayanan bir masaüstü işlemcisidir ve özellikle oyuncular ve performans tutkunları için tasarlanmıştır. Bu işlemci, fiyat-performans dengesi ve yüksek verimliliği ile dikkat çeker. Zen 3 mimarisi, önceki nesil Zen 2'ye göre önemli performans ve verimlilik iyileştirmeleri sunar. Simultaneous Multithreading (SMT) teknolojisi sayesinde her çekirdek iki iş parçacığını işleyebilir. İşlemci, yük altında performansı artırmak için belirli çekirdeklerde daha yüksek hızlara çıkabilir. Büyük L3 önbellek, veri erişim sürelerini azaltarak performansı artırır. Yüksek bellek hızı ve dual channel desteği, veri aktarım hızlarını artırır. PCIe 4.0 desteği, daha hızlı veri transferi ve genişletme kartları için yüksek bant genişliği sağlar. Ryzen 5 5600X, yüksek saat hızları ve güçlü tek çekirdek performansı sayesinde oyunlarda mükemmel performans sunar. 6 çekirdek ve 12 iş parçacığı, modern oyunların ve çoklu görevlerin üstesinden gelmek için yeterlidir. Video düzenleme, 3D render ve yazılım geliştirme gibi uygulamalarda da güçlü performans gösterir. Günlük kullanım, çoklu görev, ve ofis uygulamaları gibi hafif iş yüklerinde yüksek verimlilik ve hızlı yanıt süresi sağlar. AMD Ryzen 5 5600X işlemci güçlü tek ve çoklu çekirdek performansı, verimliliği ve modern teknolojilere desteği ile öne çıkan bir işlemcidir. Hem oyun hem de üretkenlik uygulamaları için mükemmel bir seçenektir. Düşük TDP ve iyi soğutma performansı, enerji verimliliği sağlar ve kullanıcıların yüksek performanslı bir sistemi daha uygun maliyetle kurmalarına olanak tanır.

İşlemci Çeşitleri

İşlemciler (CPU - Central Processing Unit) çeşitli kategorilere ayrılır ve farklı amaçlar için tasarlanmışlardır. İşlemci çeşitlerini anlamak, hangi türün hangi kullanım senaryosu için uygun olduğunu belirlemek açısından önemlidir. İşlemci çeşitleri aşağıdaki maddelerde belirtilmiştir.

• Masaüstü İşlemciler 

Genel amaçlı kullanım için tasarlanmıştır. Yüksek performans sunar. Farklı fiyat ve performans seviyelerinde bulunur. Güç verimliliği ve ısıl yönetim dikkate alınarak tasarlanmıştır. Mobil kullanım için optimize edilmiştir. Entegre grafik birimleri (iGPU) genellikle mevcuttur. Dizüstü bilgisayar çeşitlerini inceleyebilirsiniz.

•  Sunucu İşlemcileri 

Yüksek çekirdek ve iş parçacığı sayısına sahiptir. Güvenilirlik, ölçeklenebilirlik ve sürekli çalışma için tasarlanmıştır. Büyük veri merkezleri ve kurumsal uygulamalar için optimize edilmiştir. Düşük güç tüketimi için optimize edilmiştir. Akıllı telefonlar ve tabletler için tasarlanmıştır. ARM tabanlı mimariler yaygındır.

• Hızlandırıcı İşlemciler

Belirli görevleri hızlandırmak için tasarlanmıştır (örneğin, grafik işleme, yapay zeka). Genellikle ana işlemciye yardımcı olarak çalışırlar.  ki işlemcinin aynı anakart üzerinde birlikte çalıştığı sistemler. Yüksek performanslı iş istasyonları ve sunucular için kullanılır.

• Oyun Konsolu İşlemcileri 

Oyun konsolları için özel olarak tasarlanmış ve optimize edilmiştir. Genellikle özel ARM veya x86 tabanlı işlemciler kullanılır.

İşlemci Markaları

İşlemci endüstrisinde birkaç büyük marka bulunmaktadır. Her biri farklı pazar segmentlerine odaklanmış, farklı teknolojiler geliştirmiş ve farklı türde işlemciler üretmektedir. İşte en bilinen işlemci markaları aşağıdaki maddelerde anlatılmıştır.

• Intel: Intel, bilgisayar endüstrisinde en tanınmış işlemci markalarından biridir. Masaüstü, dizüstü, sunucu ve gömülü sistemler için geniş bir ürün yelpazesine sahiptir.
• AMD: AMD, Intel'in en büyük rakiplerinden biridir ve özellikle son yıllarda büyük başarılar elde etmiştir. Masaüstü, dizüstü, sunucu ve gömülü sistemler için işlemciler üretmektedir.
• ARM: ARM, özellikle mobil cihazlar ve gömülü sistemler için işlemciler üreten önemli bir İngiliz şirketidir. Mobil cihazlar, akıllı telefonlar, tabletler, IoT (nesnelerin interneti) cihazları ve gömülü sistemler için işlemciler üretmektedir.
• Qualcomm: Qualcomm, özellikle mobil cihazlar için işlemciler üreten bir Amerikan şirketidir. Snapdragon serisi işlemciler, akıllı telefonlar, tabletler, akıllı saatler, IoT cihazları ve diğer mobil cihazlarda kullanılmaktadır.
• IBM: IBM, özellikle yüksek performanslı işlemciler ve süper bilgisayarlar için işlemciler üretir. 
• Nvidia: Nvidia, özellikle grafik işleme birimleri (GPU) ile tanınmış olmasına rağmen, son zamanlarda yapay zeka ve derin öğrenme alanlarında önemli işlemci gelişmeleri yapmıştır.
• Samsung: Samsung, mobil cihazlar ve gömülü sistemler için işlemciler üreten büyük bir Güney Koreli şirkettir. Exynos serisi işlemciler, Samsung'un kendi ürettiği akıllı telefonlar, tabletler ve diğer cihazlar için kullanılmaktadır. Tablet pc özelliklerini araştırabilirsiniz.

İşlemci Fiyatları

Cimri, çeşitli ürünlerin fiyatlarını karşılaştırmanıza ve en uygun fiyatı bulmanıza yardımcı olabilir. Sitede işlemci fiyat araştırması yapabilirsiniz. Bileşenler kategorisinden tüm kutu modellerine bakabilirsiniz. Fiyat araştırması yaparken, farklı markaların ve satıcıların fiyatlarını karşılaştırmak önemlidir çünkü aynı ürün farklı mağazalarda farklı fiyatlarda olabilir.