Yer Kirazı
Yer kirazı çok fazla kökü bulunan yaklaşık 1-1,5 metre boya sahip olan, genelde yer örtücü olan ve kış aylarında kuruyan, ilkbahar aylarında yeniden çıkan dik gövdeye sahip odunsu bir bitkidir. Bu bitkinin yaprakları saplıdır. 4 ile 15 cm oval ya da baklava dilimli, düzensiz ve sivri uçlu yaprak yapısı bulunur. Yaprakların aya kısımları çıplak yapıdadır. Yer kirazı saksılı olarak da satın alınabilir. Çiçeklerinin uzun saplı olma özelliği vardır. Bunun yanında çiçek kısımları yaprak koltuklarından meydana gelir. Meyvelerinin turuncu bir rengi vardır. Üzümsü yapıda olan meyveler portakal sarısı kağıtsı bir torba içerisinde yer alır. Akarsu kıyıları, orman içleri ve kültür alanlarında bitki doğal bir şekilde çoğaltılır. Yarı güneşli ve gölge alanlarda iyi bir şekilde gelişme olanağı vardır. Yazın bu meyvenin gelişmesi için sulanması gerekir. Özellikle meyvelerin olgunlaşması aşamasında bol su kullanımı önemlidir. Haziran ve Temmuz aylarında sarı renkli çiçek açar. Bu çiçekler yaz sonuna doğru portakal rengini alırlar. 2-3 dilimli torbanın altında meyvesini saklar. Çiçeğin dış kabukları sonbahar aylarında kurur. Damar gibi görünen ağ doku içerisinde yuvarlak bir meyve bulunur.
Yer Kirazı Çeşitleri
Yer kirazı tohumu ile bu meyvelerin üretimi mümkündür. Bu meyvelerin yetiştirilmesi son derece kolay, zahmetsiz ve hızlı olur. Bu bitki hasat örtü altında yıla yayılı olarak dışarıda olması halinde Ağustos, Eylül, Ekim aylarında gerçekleşir. Bitki uygun koşullarda oldukça yayılımcı bir yapıya sahiptir. Bazı bölgelerde yayılmacı özelliğinden dolayı zararlı bitki olarak da nitelendirilir. Egzotik bir meyve olan yer kirazının anavatanı Güney Amerika’dır. Bunun yanı sıra bazı Avrupa, Afrika ve Asya ülkelerinde de bu meyvenin kültürleri yapılır. Yer kirazı fidesi Türkiye’de de yavaş yavaş üretilmeye başlamıştır. Bu bitkinin bazı türleri Türkiye’nin muhtelif bölgelerinde doğal olarak yetiştirilir. Bu türler çoğunlukla bitkinin yabani türleridir ve zehirli bir yapısı bulunur. Doğal olarak yetiştirilen bu türler ilaç sanayisinde de sıklıkla kullanılır. Yer kirazının toplamda 70 üzerinde türü bulunur. Physalis bitkisinin ticari anlamda en fazla kabul gören ve taze olarak tüketilen meyve türü ise Physalis Peruvina olarak bilinir. Bu tür bunun yanında Cape Gooseberry ismi ile de bilinir. Türkiye’de bu meyve kaz üzümü, pelerinli Bektaşi üzümü, Yer kirazı isimleri ile anılır. İç piyasada çok fazla tanınmayan bu meyvenin iç tüketiminin artması dış pazardaki rekabet şansını da arttırır. Yüksek bir fiyatı olduğu için genelde iç pazarda lüks tüketime yönelik gıdalar arasında yer alır. Büyük marketlerde ve otellerde bu meyveyi bulmak mümkündür. Ürünün üretiminin artmasına paralel olarak fiyatının da düşmesi beklenmektedir. İç pazarda bilinirliğinin artması ile pazarda kendine daha fazla yer edineceği beklenir. Yer kirazı, Kleopatranın hazinesi ismi ile de bilinir. İçeriğinde bulunan karoten maddesi sayesinde cilt hücrelerini çeşitli olumsuzluklara karşı korur. Bunun yanında cilt kanserine engel olması ile de bilinir. Özellikle yaz aylarında güneşe karşı koruyucu özellikte olduğundan bu aylarda sıklıkla talep görür. Bunun yanında yer kirazı deri, kalp, şeker, idrar yolu hastalıkları, verem tedavisinde de sıklıkla kullanılır.
Yer Kirazı Fiyatları
Yer kirazı fiyatları satın alınan fide özelliklerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu meyve kanda bulunan fazla ürik asidin atılmasına yardımcı olur. Türkiye’de çok fazla talebi olmasa da özellikle lüks otel ve lokantalarda talep edilen bir üründür. Günümüzde meyvenin hem ithalatı hem de yurt içinde üretimi gerçekleştirilir. Yer kirazı özellikle Kolombiya’nın And dağlarında sıklıkla üretilir. Kendine has kokusu, parlaklığı, rengi ve aroması ile oldukça fazla ilgi gören meyvelerden biridir. Zimbabwe, Peru, Çin, Malezya, Kenya, Costa Rica, Karayipler, Ekvator, Güney Afrika ve Bolivya meyvenin diğer önemli üreticileridir. Bu meyvenin ithalatını gerçekleştiren ülkeler arasında özellikle ABD ve Avrupa ülkeleridir. Avrupa ülkelerinde en çok ithalatı Hollanda, Almanya, Fransa, İngiltere, Kolombiya yapar. Gut hastalığının tedavisinde kullanılan en doğal tedavi yöntemleri arasında yer alır. Meyvelerinin yanında kökleri ve yeşil kısımları da çeşitli ilaçların yapımında kullanılır. Yer kirazının kök ve yeşil kısımlarında 8 farklı alkoloid bulunur. Bu alkoloidler bitkisel kökenli ilaçların yapımında kullanılmak üzere değerlendirilir. Yer kirazı, B1, B2, B3, karoten, C vitamini gibi vitamin ve mineraller açısından zengindir. Potasyum içeriği açısından zengin meyveler arasında yer alır.
Yer Kirazı Satın Alırken Hangi Özelliklere Dikkat Edilmeli?
Yer kirazı satın alırken yer kirazı doğal olanların satın alınması gerekir. Yer kirazının taze olarak da tüketilmesi mümkündür. Bol aromalı ve mayhoş tadı nedeniyle pastacılık sektöründe de sıklıkla kullanılır. Taze olarak tüketilebileceği gibi tatlı ve salata yapımında da sıklıkla kullanılır. Meyveler kaliks isimli doğal bir koruyucu kabuk altında yer alır. Meyve içi görünmediği için seçim kriterlerine dikkat etmek gerekir. Meyve el ile tartıldığında çok hafif yapıda ise bu durum meyvenin suyunu kaybettiği anlamına gelir. Meyve yenilenecek olgunluğa geldiğinde turuncu iri bir kiraz görünümündedir. Dışarıdan bakıldığında altın sarısı ve parlak bir rengi bulunanların tercih edilmesi gerekir. Çok hassas bir meyve yapısı bulunmasa da alındıktan sonra birkaç gün içerisinde tüketilmesi önerilir. Uygun şartlar altında dış kabuğu ile muhafaza edildiğinde 2 haftadan daha uzun süre taze kalacaktır.