Yapıştırıcı Çeşitleri

Yapıştırıcı Tutkal

Yapıştırıcı, iki ya da daha fazla malzemeyi kohezyon kuvvetleriyle ve yüzeye tutunarak pratik bir şekilde bir arada tutan bir madde türüdür. Yapıştırıcılar ağaç özü, arı mumu, çimento ve epoksi gibi çeşitli maddelerden yapılabilir ve bunlardan oluşabilir. İdeal olarak iki geniş yapıştırıcı kategorisi vardır; doğal ve sentetik yapıştırıcılar. Ticari olarak kullanılan yapıştırıcıların çoğu sentetik yapıştırıcılardır çünkü doğal yapıştırıcılara kıyasla daha iyi tutarlılık, bağlanma mukavemeti ve uyarlanabilirlik sağlarlar. 

Sentetik yapıştırıcıların ayrıca kullanım alanlarına göre tüketici yapıştırıcıları ve endüstriyel yapıştırıcılar olarak sınıflandırılabilmesi mümkündür. Bir yapıştırıcının kimyasal bileşimi uygulama yöntemlerini, kullanımını ve yapışma gücünü belirler. Yapıştırıcı üretimini gerçekleştiren firmalar tasarımlarını; farklı endüstrilerin ve uygulamaların ihtiyaçlarına uygunluk sağlayacak modern sentetikleri göz önünde bulundurarak yapar. İhtiyacınıza yönelik çözümler sunabilecek yapıştırıcı çeşitlerini bir arada bulabilmek ve alternatifler arasında doğru seçimi yapabilmek için Cimri.com adresini ziyaret edebilirsiniz. 

Çeşitli Endüstrilerdeki Yapıştırıcı Uygulamaları

Yapıştırıcıların oldukça geniş bir kullanım alanı vardır. Son derece basit işler için kullanılabildiği gibi daha ağır ve uzun süreli sağlamlık gerektiren işlerde de kullanılabilir. Farklı uygulamaları şunlardır:

• Bağlama: Yapıştırma, iki yüzeyin epoksi yapıştırıcılar gibi uygun bir yapıştırıcı yardımıyla pratik olarak bir araya getirildiği bir işlemdir. Yapıştırıcılar elektronik, tıp, gıda, optik, kimya ve petrol ve gaz gibi endüstrilerde çeşitli metalleri, seramikleri, camları, plastikleri, kauçukları ve kompozit gibi malzemeleri yapıştırmak için kullanılır.
• Sızdırmazlık: İki yüzeyin birbirine kaynaştığı yapıştırmanın aksine sızdırmazlık, malzemeleri boşlukları kapatmak ve sıvıların, tozun ve kirin girmesini ya da çıkmasını engellemek için idealdir. Sızdırmazlık malzemeleri havacılık, petrol ve gaz, kimya, elektronik, optik, otomotiv ve özel OEM endüstrilerinde yaygın olarak kullanılır. 
• Kaplama: Kaplamalar ağırlıklı olarak havacılık, elektronik koruyucu kaplama ve OEM ile petrol ve kimya endüstrilerindeki diğer bazı kullanımlarda tercih edilir. Neme ve toz karşı son derece iyi bir koruma avantajına da sahiptir. EMI/RFI koruması sunabilen bu yapıştırıcılar aynı zamanda aşınma direncinde gelişim gözlenebilmesine ve sürtünmenin minimuma düşürülebilmesine de yardımcıdır. 
• Saksı: Bir kapsülleme yöntemi olan saksılama işlemi, elektronik sektöründe sıklıkla tercih edilir. Büyük ya da küçük elektrik bileşenlerinin yerleştirildiği mahfaza; düşük olmayan sıcaklıklara karşı direnç gösterebilmesinin yanı sıra devrelerin toz, kir, nem veya farklı zorlu koşullar karşısında korunabilmesine olanak tanıyabilecek bir saksı ile kaplanır. Kapsülleyerek saklama; mikroelektronik ve elektronik bileşenlerde kullanılır. Bu bileşenler arasında; kablo tesisatı, sensörler, güç kaynakları, motorlar, konektörler, bobinler, anahtarlar v transformatörlerin yanı sıra kapasitörler yer alır.  
• Emprenye: Emdirme, cam, karbon, kevlar, aramid gibi çeşitli elyafları ıslatmak için kullanılan bir yöntemdir. Öncelikle liflerin reçineye tam anlamıyla doyurulması gerekir. Ardından reçinenin sertleşme sürecinin başlayabilmesi adına kompozit alt tabakanın meydana gelmesi sağlanır. Bu tür emprenye edilmiş kompozit yüzeyler havacılık, yel değirmeni, elektronik ve elektrik endüstrilerinde yaygın olarak görülür. 

Yapıştırıcılar Nasıl Çalışır?

Yapıştırıcıların etkisi, ilgili alanların bir bütün haline getirilebilmesi adına tercih edilen işlem çeşidine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Mekanik yapışma ve kimyasal yapışma, bir yüzeyi diğerine yapıştırıcılarla yapıştırmak için kullanılabilen iki tür bağlamadır. Yapıştırılacak alanlarda genellikle birden fazla mikro gözenek mevcuttur. Bu gözenekler yapıştırıcılarla doldurulduğunda başka bir yüzeyin kendilerine bağlı kalmasını sağlayan kavrama görevi görür, bu işlem mekanik yapışma olarak tanımlanır. 

Mekanik yapışmada yapıştırıcılar sıvı formdadır. Sıvı yapıştırıcılar, kurutma ve kürleme işlemi sırasında yavaş yavaş gözeneklere nüfuz eder, ayrıca mekanik yapıştırmanın, yapıştırılacak alt tabakaların yüzey pürüzlülüğüne ve yüzey enerjisine bağlı olduğunu da unutmamalısınız. İstenen bağın güçlü olabilmesi için ilgili maddelerdeki pürüzsüzlüğün ve enerjinin de yüksek olması gerekir. Kimyasal bağlanma döngüsü ise farklı bir işlemdir. Kimyasal yapıştırıcılar kolaylıkla bulunabilmesine rağmen endüstride kullanılan yaygın bir yapıştırıcı türü değildir.

Yapıştırıcı Çeşitleri Nelerdir?

Kullanım alanının geniş olması farklı uygulamalarda ihtiyaç duyulmasından kaynaklanır, bu da çeşitliliğin çok olma sebeplerinden bir tanesidir. 

• Sıcak erime: Polimer yapıştırıcıları kapsayan ve termoplastik olarak adlandırılan bu türlerin ana özelliği sıcakta erime göstermesidir. Termoplastik polimer yapıştırıcılar oda sıcaklığında katı halde olduğundan uygulama işlemi sırasında ısıtılması ve sıvılaştırılarak yapıştırıcı haline getirilmesi gerekir. Sıcakta eriyen yapıştırıcılar, üstün yapışma mukavemeti, çok yönlülüğü ve sertleşme süresi nedeniyle çok çeşitli endüstrilerde üretim ve paketleme amacıyla kullanılır. Ayrıca çevre dostudurlar, güvenlidirler ve daha uzun raf ömrüne sahiptirler. Farklı sıcak yapıştırıcılar, uygulamalarına göre farklı yumuşama noktalarına ve sertleşme sürelerine sahip olabilir. Sıcakta eriyen yapıştırıcıların yaygın türlerinden bazıları poliüretan, metalosen, EVA ve polietendir. Sıcaklığa dayanamayan ve erime gösteren yapıştırıcı türlerinden ayrı olarak bir reaktif olarak bilinen yapıştırıcılar bulunur. Reaktif sıcakta eriyen yapıştırıcılar bir yüzeye uygulanıp sertleştikten sonra, kürleme işlemi sırasında ek kimyasal bağlar oluşturduklarından tekrar eriyemez. Bu, reaktif sıcakta eriyen yapıştırıcıları, daha güçlü yapışmaya sahip olduklarından, basit sıcakta eriyen yapıştırıcılardan daha iyi bir seçim haline getirir. Reaktif sıcak eriyik ya da RHM, neme ve daha yüksek termal stabiliteye sahip diğer kimyasallara karşı yüksek dirençleriyle de bilinen yüksek kaliteli yapıştırıcılardır. 
• Termosetler: Termoset yapıştırıcılar kürleştikten sonra tekrar eritilemeyen malzemelerdir. Bu yapıştırıcılar genellikle reçine ve sertleştirici olmak üzere iki parçadan oluşur. Ancak tek parçalı formları da bulunabilir. Termoset kalitelerin; fenolikler, epoksiler, polyesterler, poliüretanlar ve silikonlar gibi çeşitli türleri vardır. Bunlardan epoksi termoset reçineler elektronik ve elektrik, petrol ve kimya, otomotiv, havacılık, optik vb. gibi çeşitli endüstrilerde en yaygın kullanılanlardır. Bunun nedeni ısıya ve sert kimyasallara karşı mükemmel dirençleri ve üstün mekanik bağlanma özelliklerinden kaynaklanır. 
• Basınca duyarlı: Basınca duyarlı yapıştırıcılar düşük modüllü elastomerlerdir; bu da kolaylıkla ayrılabilecekleri anlamına gelir ve hafif kullanımlar için en iyi seçimdir. Basınca duyarlı yapıştırıcılar bantlarda, bandajlarda, yapışkan notlarda vb. yerlerde bulunabilir. Basınca duyarlı yapıştırıcılar, yüksek basınçlı endüstriyel uygulamalara uygun olmayan yapıştırıcılardır. Ancak güçlü yapıştırıcıların uygun olmadığı daha hafif ve daha ince malzeme yüzeyleri için idealdirler. Basınca duyarlı yapıştırıcılar diğer yapıştırıcı malzemelere göre daha maliyetsizdir ve daha kolay bulunabilir. 
• İletişim yapıştırıcısı: Kontakt yapıştırıcılar genellikle birbirine yapıştırılması gereken her iki yüzeye yapıştırıcı uygulanarak güçlü mekanik bağlantılar oluşturmak için kullanılır. Kontakt yapıştırıcılar aynı zamanda elastomeriktir; yani yapıştırıcılarda kullanılan polimerler, şekillerini korumalarına yardımcı olan kauçuğa benzer özelliklere sahiptir. Bu özellik, kontakt yapıştırıcılara mükemmel esneklik ve mekanik dayanıklılık kazandırır. İletişim yapıştırıcı türleri sahip olduğu özelliklerden ötürü; havacılık ve inşaat sektörünün yanı sıra otomotivde hem kaplama hem de sızdırmazlık için sıklıkla tercih edilir. Ayrıca kauçuk çimento ya da tezgâh laminatlarında da bulunabilirler. Kontakt yapıştırıcılar stabilite ve dayanıklılık gerektiren uygulamalar için idealdir.

Yapıştırıcı Çeşitlerinin Uygulama Yöntemleri

Çeşitliliğin birden fazla olması doğru orantılı olarak uygulama alan ve yöntemlerinin de genişlemesinde etkilidir. Bazı yöntemler şu şekilde sıralanabilir: 

• Kılavuz: Adından da anlaşılacağı gibi bu yöntemde aplikatör, yapıştırıcıları yüzeylere uygulamak için elde taşınan cihazlar ve aletler kullanır. Manuel yapıştırıcı uygulama yöntemleri arasında püskürtme, kaplama, fırça ve rulo kullanımı, perde kaplama vb. yer alabilir. Manuel uygulama uygun maliyetlidir ve daha küçük uygulamalar için önerilir. 
• Tutkal aplikatörü: Tutkal aplikatörleri, yapıştırıcıları manuel olarak uygulamaktan daha hızlı ve eşit bir şekilde uygulamanıza yardımcı olan, elde taşınan cihazlardır. Bu aplikatörler, yapıştırıcıyı içeren bir kartuşla donatılmış bir tabanca içerir. Herhangi bir manuel karıştırma ihtiyacını ortadan kaldırmak için kartuşun ön kısmına bir karıştırma ucu bulunur. Bu yarı otomatik cihazlar daha yüksek hız, hassasiyet ve verimlilik sağlar. Tutkal uygulayıcıları orta ve büyük ölçekli uygulamalar için idealdir ve havacılık, elektronik ve optik endüstrisinde küçük ve ayrıntılı ekipman parçalarını birleştirmek için yaygın olarak kullanılır. 
• Otomatik dağıtım: Otomatik dağıtım, tutarlılığın ve kaliteli son işlemin çok önemli olduğu hızlı tempolu ve yüksek hacimli uygulamalar için idealdir. Bu yöntem yukarıdaki iki yönteme göre daha maliyetlidir ancak otomatik dağıtım verimliliği artırabilir, israfı azaltabilir ve görevi büyük ölçekte tamamlayabilir. İki bileşenli yapıştırıcılar için ölçüm-karışım dağıtım sistemleri kullanılır ve tek bileşenli yapıştırıcılar için robotik dağıtım tercih edilir. 

Yapıştırıcı Fiyatları

Yapıştırıcı; hem malzemelerin yapışma kabiliyetine sahip olma özelliğini hem de iki yüzeyi yüzey bağlantısıyla bir arada tutabilen herhangi bir malzemeyi ifade edebilir. İki malzeme arasında bağ oluşturmak için kullanılan bu maddeler; "tutkal", "çimento", "müsilaj" ya da "macun" terimleriyle de adlandırılabilir. İki yüzeyi veya malzemeyi birleştirmek için kullanılan diğer tekniklerle (örneğin dikiş, mekanik sabitleme, termal yapıştırma vb.) karşılaştırıldığında, yapıştırıcılar çok daha geniş bir malzeme yelpazesini birleştirmek için kullanılabilir, bağlantı boyunca gerilimi daha verimli bir şekilde dağıtabilir, daha estetik bir tasarım sunar ve tasarımın daha fazla esnekliği için fırsatlar sağlar. Bir diğer avantajı ise muadillerine oranla bütçenizi yormamasıdır. 

Tipik olarak iki yoldan biriyle kategorize edilmelerine rağmen çok farklı yapıştırıcı türleri vardır. Bunlar kökenlerine göre bitkisel nişasta, doğal reçineler ya da hayvanlar gibi organik kaynaklardan yapılan ve bazen "biyo-yapışkanlar" olarak da bilinen doğal yapıştırıcılar ve insan yapımı malzemelerden yapılan polimerler, emülsiyonn yapıştırıcıları, termoplastik yapıştırıcıları ve ısıyla sertleşen yapıştırıcılar gibi sentetik yapıştırıcılardır. Bu durum yapıştırıcı fiyatlarının değişken olma nedenlerinin başında gelir. Yaygın olarak, yapıştırıcılar yapışma yöntemlerine de göre gruplandırılır ve reaktif yapıştırıcılar ile reaktif olmayan yapıştırıcılar şeklinde ayrışır. 

Reaktif olarak adlandırılan yapıştırıcı türleri aynı zamanda kimyasal tepkimenin, yapışkan bağı meydana getirebilmesi için iki veya daha çok bileşeni kapsayan reçine ya da sertleştirici/sertleştirme maddesiyle yapıştırma işlemini gerçekleştiren bir parçalı yapıştırıcılar olarak ikiye ayrılır. Yapıştırıcı türlerinin reaktif olmayanları; basınca duyarlı, kurutucu, sıcakta eriyen ya da kontakt olarak sınıflandırılabilir. Kuruyan yapıştırıcılar, buharlaşma yoluyla bir yapışkan bağ oluşturur ve solvent bazlı yapıştırıcılar (bir yapıştırıcının bileşenleri, buharlaşan ve bileşenleri geride bırakan bir solvent içinde çözülür) veya emülsiyon yapıştırıcılar (bir yapıştırıcının bileşenleri, bir sıvı boyunca dağılır, örneğin buharlaşan ve bileşenleri geride bırakan su gibi) çeşitlerine sahiptir. 

Yapıştırıcılar hemen hemen her imalat ve paketleme endüstrisinde kullanılır ve süreçlerin önemli bir parçasıdır. Farklı pek çok endüstriye uygun, çeşitli özelliklere sahip yapıştırıcı türleri vardır. Yapıştırıcı çeşitleri okul öncesi etkinliklerinin yanı sıra öğrencilere ev ödevi olarak verilen projelerde de sıklıkla ihtiyaç duyulan bir malzemedir. Çocukların rahat bir kullanım elde edebilmesi için farklı varyasyonlarda üretilen alternatifleri mevcuttur. Sıvı ya da katı halde bulunan yapıştırıcılar arasından çocuğunuza uygun olanını tercih edebilirsiniz. İhtiyaç duyduğunuz yapıştırıcıları Cimri.com üzerinden kolaylıkla bulabilirsiniz.